De bakker uit het animatiefilmpje “Kroamschudd’n in Mariaparochie” van Herman Finkers zei het al.

Maar wat is een ‘krèèn’twegge’ oftewel, krentenwegge nu precies?

Een krentenwegge is van vroeger uit een soort kraamgeschenk voor de ouders van een pasgeborene en dit typisch Twentse gebruik bestaat als sinds mensenheugenis. Over de precieze betekenis is ook Google niet helemaal duidelijk Vermoed wordt dat, ondanks eerst de kerstening, en later de secularisatie de krentenwegge een overlevering is van oud-heidens broodoffer. In het brood zijn allerlei ‘geestafwerende’ kruiden zoals bijvoorbeeld Kummel en Anijs verwerkt en voorkwam in vroeger tijden, tenminste, zo vertelt de overlevering, beheksing.

Volgens latere bronnen was het brood vooral bedoeld voor de ouders van de boreling. Moeders lag nog in het kraambed en het feminisme was nog niet zover doorgedrongen dat de vader zelf in staat was een maaltijd te bereiden. Laat staan dat hij het in zijn hoofd haalde om zelf achter het fornuis plaats te nemen…. Om nu de ouders niet van de honger om te laten komen werd door de noaberschop, het buurtschap, geld ingezameld en bij de lokale bakker werd een krentenwegge besteld. Deze werd door de gehele noaberschop, vanwege de lengte van een (1) meter, en een gewicht van ‘bekaans hoonderd poond’  op een ladder naar het kroamhoes gedragen en daar aangeboden aan het gezin, en was bedoeld om het gezin door de kraamperiode te helpen. Leuk detail om te vertellen is nog dat voorop de ladder vaak een ooievaar bevestigd was en achterop een vaatje brandewijn, bedoelt voor de kraamvrouw. Officieel om het kind volgens aloude traditie mee te wassen, maar die waarschijnlijk de drank zelf nuttigde.

Het aanbieden van de krentenwegge is, ook nu nog, een vorm van opnemingsritueel van de boreling in de noaberschop. Hoewel de rubberentegelmaatschappij van tegenwoordig het volstrekt afkeurt gebeurde het vroeger dat de vader de boreling op de drempel van zijn huis hoog ophief en daarmee aan de gemeenschap toonde. Hiermee was het kind deel geworden van de noaberschop, en wist het zich veilig en geborgen in de hechte gemeenschap.

Voordat de vader het kind aan de naoberschop toonde werden door gemeenschap verschillende versjes opgezegd en was het laatste versje voordat de kleine werd getoond het volgende:

Mi´j dunkt, dat geet toch zoo moar nig
I´j teunt oons eerst het kleine wich
En as an de eischen zint voloan
Zöw met di´j noar binnen hen goan.

En inderdaad, nadat de kleine aan de verzamelde buurtschap was vertoond gingen allen mee naar binnen en werd daar het ‘Kroamschuddersmoal’ genuttigd.

 

 

Geschreven door: Peter Maurik